تأثیر کاه زیره عمل آوری نشده و عمل آوری شده با اوره- ملاس بر عملکرد و فراسنجه های خونی بره های نر پرواری کردی

به منظور بررسی ارزش غذایی کاه زیره (cuminum cyminum l.) عمل آوری نشده و عمل آوری شده با اوره – ملاس و مقایسه آن ها با کاه گندم در تغذیه بره های پرواری کردی، آزمایشی در دو مرحله انجام گرفت. در مرحله اول پس از عمل آوری کاه زیره و کاه گندم با سطوح 5 درصد اوره و 10 درصد ملاس، ترکیب شیمیایی کاه ها تعیین شد. نتایج نشان داد که از لحاظ میانگین ماده خشک، بین کاه های عمل آوری نشده و بین کاه های غنی شده با اوره – ملاس اختلاف معنی داری وجود نداشت (05/0 p>). اما میزان ماده خشک کاه ها در نتیجه عمل آوری به طور معنی داری کاهش یافت (05/0 p<). بین کاه زیره و کاه گندم اختلاف معنی دار در میزان خاکستر و چربی وجود داشت (05/0 p<) و میزان خاکستر و چربی کاه ها تحت تأثیر عمل آوری قرار نگرفت. عمل آوری، میزان پروتئین خام کاه را به طور معنی داری افزایش داد (05/0 p<). کاه های آزمایشی اختلاف معنی داری در بخش دیواره سلولی داشتند (05/0 p<)، ولی اختلاف آن ها در میزان فیبر نامحلول در شوینده اسیدی معنی دار نبود (05/0 p>). عمل آوری باعث کاهش معنی دار میزان دیواره سلولی گردید (05/0 p<). در مرحله دوم آزمایش تأثیر کاه های مختلف بر عملکرد و فراسنجه های خونی بره ها بررسی شد. تیمارها شامل جیره های حاوی 1) 20 درصد کاه گندم، 2) 20 درصد کاه زیره، 3) 20 درصد کاه گندم عمل آوری شده و 4) 20 درصد کاه زیره عمل آوری شده بودند. میزان مصرف خوراک در تیمار کاه زیره معمولی به طور معنی داری کمتر از سایر تیمار ها بود (05/0p< )، ولی سایر تیمارها از نظر مصرف خوراک اختلاف معنی داری با هم نداشتند. افزایش وزن روزانه در بره های تغذیه شده با کاه گندم غنی شده، به طور معنی داری بیشتر از بره های تغذیه شده با کاه های معمولی بود (05/0p< ). ولی سایر تیمارها از نظر افزایش وزن روزانه اختلاف معنی داری با هم نداشتند. ضریب تبدیل غذایی در تیمار کاه گندم عمل آوری شده پایین تر از سایر تیمار ها بود، هرچند اختلاف معنی داری با کاه زیره و کاه زیره غنی شده از این نظر نداشت (05/0p> ). سطح ازت اوره ای، گلوکز و پروتئین کل سرم خون در بره های تغذیه شده با کاه عمل آوری شده بیشتر از بره های تغذیه شده با کاه معمولی بود، ولی بین تیمارها از نظر فراسنجه های خونی تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0p> ). اختلاف معنی داری در هزینه خوراک مصرفی بین تیمارها وجود نداشت (05/0p> ). هزینه خوراک برای تولید هر کیلوگرم افزایش وزن زنده در تیمار کاه گندم معمولی بیشتر از سایر گروها بود هر چند که با تیمار چهارم تفاوت معنی داری نداشت (05/0p> ). عمل آوری کاه گندم منجر به افزایش معنی دار سود اقتصادی شد، تیمارهای کاه زیره غنی شده و کاه زیره معمولی نیز سود بیشتری را نسبت به کاه گندم معمولی داشتند (05/0p< ). به طورکلی، با توجه به هزینه کم و ارزش غذایی بیشتر کاه زیره نسبت به کاه گندم و همچنین بهبود عملکرد بره های تغذیه شده با این کاه، استفاده از آن در جیره بره های پرواری می تواند مفید باشد .ضمناً با توجه به پایین بودن ارزش غذایی کاه گندم و کاه زیره، عمل آوری آن ها توصیه می شود. کلمات کلیدی: اوره، عمل آوری، کاه زیره، کاه گندم، گوسفند، ملاس